Osteoporose / vertebroplastie

Osteoporose: een probleem!

Door de toenemende veroudering van onze populatie komen we als orthopedisch chirurg meer en meer in aanraking met osteoporose in het algemeen en de behandeling van osteoporotische fracturen in het bijzonder.

WAT IS OSTEOPOROSE ?

Als gevolg van veroudering en hormonale veranderingen treedt er over de jaren een verlies aan botmassa op. Dit is een geleidelijke evolutie die vaak onopgemerkt gebeurt. Stilaan wordt het bot zwakker tot er effectief een verhoogd risico op fracturen bestaat. Deze breuken treden vooral op ter hoogte van de heup, de wervelkolom en de pols.
Om na te gaan of het bot inderdaad een zekere zwakte vertoont kan men de botdichtheid meten. Dit noemt men een densitometrie. Dit kan op verschillende manieren gebeuren, maar meestal gebeurt dit door een DEXA scan. Een lijst van wie er voor dit soort onderzoek in aanmerking komt vindt u hieronder.

WIE KOMT IN AANMERKING VOOR HET BEPALEN VAN DE BOTDICHTHEID ?

Vrouwen

Afwezigheid van de maandstonden, langer dan 6 maanden
anorexia nervosa
fysieke overtraining
prolactinoma
Menopauze voor de leeftijd van 45 jaar
spontaan
na operatie
als gevolg van chemotherapie of bestraling van het bekken
Begin van de maandstonden na de leeftijd van 15 jaar
Natuurlijke of heelkundige menopauze, ontstaan na 45 jaar met minstens 2 risicofactoren
afwezigheid van hormoonsubstitutie
familiale voorgeschiedenis
lage BMI (<25)
roken (>10 sigaretten per dag)
zittend leven (< 30 minuten fysieke inspanning per dag)
dieet arm aan calcium (< 1g/dag)
Vrouwen ouder dan 65 jaar die nooit een botdensitometrie hebben gehad

Mannen en vrouwen

Primair en secundair hypogonadisme
Persoonlijke voorgeschiedenis van een niet-traumatische fractuur
toevallige radiologische diagnose van osteopenie
Voorgeschiedenis van langdurige immobilisatie (>3 maanden)
Aandoeningen met weerslag op het skelet (verschillende hormonale aandoeningen, chronische nierinsufficientie, hemochromatose, chronisch reuma, syndroom van Marfan,...)
Geneesmiddelen gebruik die inwerken op het skelet (glucocorticoiden, antiepileptica, schildklierhormoon,...)

HUIDIGE BEHANDELING VAN INDEUKINSFRACTUREN

Naast heupfracturen en polsfracturen is de osteoporotische wervelindeukingsfractuur een veel voorkomende fractuur. Sommige van deze breuken kunnen onopgemerkt doorgaan, anderen zijn soms zeer pijnlijk en sterk invaliderend voor de patiënt.

Deze breuken ontstaan meestal in het middelste gedeelte van de rug (laag Thoracaal, hoog Lumbaal). Zelden zullen ze aanleiding geven tot uitvalsverschijnselen.

De vroegere behandeling van zulke fracturen bestond uit bedrust, het geven van de nodige pijnstilling en calcitonine derivaten evenals het dragen van een corset. De meer geactualiseerde behandeling bestaat uit het uitvoeren van een vertebroplastie.

Wat is een vertebroplastie?

Bij een vertebroplastie wordt er onder algemene narcose een zéér kleine insnede in de rug gemaakt (percutaan). Via een klein buisje wordt een soort van beencement ingespoten zodat de wervel zeer snel terug zijn stevigheid heeft. De pijn zal vrijwel onmiddellijk verdwijnen.

Wat zijn de preoperatieve vereisten?

De breuk moet recent zijn (minder dan zes weken) Meestal is een botscan en een CT-scan van de gebroken wervel noodzakelijk om exact te zien welke wervel gebroken is en of de vertebroplastie uitgevoerd kan worden. Een routine pre-operatief onderzoek (labo, EKG en RX thorax) is noodzakelijk.

Wat zijn de mogelijke complicaties?

• De complicaties van een narcose: deze zijn uiterst zeldzaam en worden tot een minimum beperkt door een goed pre-operatief onderzoek.

• De complicaties van de ingreep zelf: uiterst zeldzaam kan het voorkomen dat kleine partikels beencement bij het inspuiten in de bloedbaan terechtkomen en zo in de longen komen. Men noemt dit longembolen. Dit is echter uiterst zeldzaam!

• Een nog minder voorkomende complicatie is dat er beencement schade zou veroorzaken aan de zenuwstructuren. Dit is echter nog zeldzamer dan voorgaande.

Over het algemeen kan men stellen dat de vertebroplastie een vrij veilige procedure is.


Wat na de vertebroplastie?

Onmiddellijk postoperatief
Postoperatief mag de patiënt onmiddellijk uit bed aangezien de ingespoten beencement op een paar minuten hard is en onmiddellijke stevigheid geeft aan de wervel. De oorzaak van de fractuur is echter meestal osteoporose en dit moet dan verder nagekeken worden.

Een botmeting zal worden uitgevoerd via uw huisarts, eveneens zullen de nodige bloedtesten dienen te gebeuren om onderliggende factoren voor osteoporose op te sporen. De nodige medicatie tegen osteoporose dient dan ook gegeven te worden!
Orthopedie osteoporose 02/2006