Veel patiënten, zelfs
verschillende dokters, veronderstellen dat heelkunde enkel onder algemene
anesthesie kan gebeuren. Dit is niet waar. Verschillende procedures kunnen
gebeuren bij wakkere patiënten met regionale anesthesie.
Patiënten hebben ook
twijfels om hun chirurgie te laten gebeuren onder regionale anesthesie. Hoe meer
patiënten echter de redenen en de voordelen van regionale anesthesie verstaan,
hoe meer patiënten er zullen kiezen voor deze vorm van verdoving.
Om deze reden hebben we
dan ook deze verschillende pagina's neergeschreven.
Anesthesie betekent
afwezigheid van gevoel. Regionale anesthesie onderbreekt de bezenuwing van een
lichaamsdeel zoals de arm, waardoor de patiënt hier geen pijn kan voelen.
Hoe
wordt regionale anesthesie gebruikt?
Regionale anesthesie wordt
gebruikt om pijn tijdens de heelkunde te voorkomen. Soms wordt het als enige
vorm van anesthesie gebruikt, zodat de patiënt wakker blijft tijdens de operatie.
Soms wordt regionale anesthesie gecombineerd met slaapmedicatie, zodat je je
kan ontspannen tijdens de operatie. Soms wordt regionale anesthesie gecombineerd
met een algemene narcose, meestal om voor een goede postoperatieve pijnstelling
te bekomen
Welke
medicatie wordt er gebruikt?
Lokaal anesthetica
blokkeren de zenuwgeleiding en worden bijna altijd gebruikt voor regionale
anesthesie. Ze verhinderen het optreden van pijn en verminderen de spierkracht
tot het blok uitgewerkt is. Verschillende lokaal anesthetica:
Marcaïne, Naropin en
Chirocaïne zijn langwerkende lokaal anesthetica. Scandicaïne is een
intermediar werkend lokaal anestheticum Xylocaïne is een kortwerkend
lokaal anestheticum
Andere medicamenten
kunnen toegevoegd worden aan deze lokaal anesthetica:
adrenaline
catapressan fentanyl of sufentanil
Doet het
prikken van een blok pijn?
Wanneer men een blok
prikt veronderstelt dit uiteraard het gebruik van een naald en een spuit om het
medicament op de juiste plaats in te spuiten. Spijtig genoeg kan dit een beetje
onconfortabel zijn. De anesthesist zal echter de huid op de plaats waar hij
prikt verdoven, waardoor u minder last zal hebben. Zenuwen thv. arm, lies,
been, ... worden opgespoord met lichte stroomstootjes, die gegenereerd worden
met een zenuwstimulator. Wanneer men met de naald dicht bij de zenuw komt zal
het lidmaat beginnen te bewegen. Dit kan een vreemd gevoel geven, maar doet
meestal geen pijn.
Zal het
blok voldoende werken?
Wanneer een voldoende
hoeveelheid van het juiste produkt op de juiste plaats goed werd ingespoten, zal
het blok voldoende goed werken. Soms is het gemakkelijk om de juiste plaats op
te sporen (vb. een ruggeprik), soms kan het opsporen van een zenuw moeilijk zijn
(vb. interscalenusblok). Het duurt meestal 15 à 45 minuten alvorens een blok
goed werkt. Vaak uitgevoerde bloks werken in 90 à 99 % van de gevallen,
afhankelijk ven het type blok en de kennis van de anesthesist.
Wat
gebeurt er indien het block niet werkt?
Wanneer een blok niet
werkt zijn er verschillende opties:
meer lokaal
anestheticum inspuiten indien mogelijk indien mogelijk een ander blok
uitvoeren u een beetje slaperig maken overschakelen naar een algemene
anesthesie
Wat zijn
de onaangename effecten en potentiële nevenwerkingen?
Over het algemeen is regionale
anesthesie veilig en gaat gepaard met weinig nevenwerkingen.
Het meest onaangename
effect van een regionale anesthesie is waarschijnlijk de voosheid en spierzwakte
van het verdoofde lichaamsdeel. Dit verdwijnt na enkele uren.
De nevenwerkingen die
optreden, hangen meestal af van het type blok. Zo kan het lokaal anestheticum
accidenteel ingespoten worden in een bloedvat, wat aanleiding kan geven tot
epilepsie en hartstilstand. om deze reden wordt het lokaal anestheticum steeds
traag ingespoten en gebeurt de techniek steeds door een anesthesist in een
ruimte waar zuurstof en reanimatiematyeraail aanwezig is. Zenuwschade kan ook
optreden en werd reeds elders besproken.
Waarom
zou ik kiezen voor een regionale anesthesie?
Regionale anesthesie
vermijdt de risico's en nevenwerkingen van een algemene anesthesie, zoals
misselijkheid en braken Regionale anesthesie werkt langer dan de chirurgie,
waardoor dus ook de pijnverdoving langer blijft doorwerken. Regionale
anesthesie kan bloedverlies reduceren Sommige patiënten verkiezen om alles
onder controle te houden
Waarom
zou ik niet kiezen voor een regionale anesthesie?
In bepaalde
omstandigheden is een regionale anesthesie niet aangewezen voor een bepaald type
ingreep. De meeste ingrepen thv. borstkas en buik moeten onder algemene narcose
gebeuren. Men kan u wel regionale anesthesie voorstellen voor postoperatieve
pijntherapie. Sommige anesthesisten zijn niet bedreven in het uitvoeren van
regionale technieken Sommige patiënten willen niet wakker zijn tegen een
ingreep. De anesthesist kan u echter lichte slaapmedicatie toedienen zodat u
tijdens de ingreep zich zeer comfortabel voelt
Het
interscalenusblok
De meeste ingrepen aan de
schouder en aan de bovenarm doen ontzettend veel pijn na de operatie. Om deze
reden wordt er vaak een interscalenusblock geplaatst. Het interscalenusblock
wordt geprikt voor je in slaap wordt gedaan. Het prikken van dit
interscalenusblock neemt in totaal ongeveer 15 minuten in beslag. Men prikt het
block in de voorbereidingsruimte en kan het zijn dat u een tijd moet wachten
voor de operatie start. In de hals zal men de correcte plaats opzoeken waar de
anesthesist zal prikken. Na ontsmetting en lokale verdoving van de huid zoekt
men de zenuwen op die de schouder en de arm bezenuwen. Dit gebeurt met een
naald, die u zal voelen bewegen onder de huid. Dit is meestal niet pijnlijk. Men
spoort de zenuwen op met elektrische schokjes, waardoor de arm of schouder
beweegt. Dit is op zich niet pijnlijk maar kan een onaangenaam gevoel
veroorzaken. Na het inspuiten van de verdovingsproducten zal men in de nabijheid
van de zenuwen een buisje achter laten. Langs dit buisje kunnen we dan
verdovingsproducten toedienen met behulp van een pijnpomp. Zoals elke techniek
kunnen ook bij deze techniek een aantal complicaties voorkomen: infectie ter
hoogte van de punctieplaats, zenuwbeschadiging door de naald, allergie op de
ontsmettings- of verdovingsproducten, inspuiten van het verdovingsproduct in de
bloedbaan met een toxische reactie tot gevolg, tijdelijke kortademigheid,
tijdelijk afhangen ooglid, tijdelijke heesheid, …. De anesthesiemedewerker kan
desgewenst hier meer uitleg over geven. Na het plaatsen van dit
interscalenusblock zal de anesthesist starten met de algemene anesthesie.
De
intraveneus regionale anesthesie
Een Biers block, ook wel
intraveneus regionale anesthesie genoemd, is een techniek die ingevoerd werd
door Dr. Bier in 1908. Het kan gebruikt worden voor kortdurende ingrepen aan
hand en voorarm.
Nadat een infuusnaald
geplaatst werd thv. de te verdoven arm, wordt de arm strak gewindeld en
afgesloten door een knelband. Nadien wordt het produkt via de naald
geinjecteerd. Onmiddellijk na injectie begint de verdoving te werken en kan de
chirurg opereren.
Het
axillair blok
Thv de oksel zoekt men de
zenuwen op met een zenuwstimulator, men spuit een lokaal anestheticum in en laat
eventueel een catheter (dit is een dun buisje) achter in de nabijheid van de
zenuwen. Op deze catheter kan later een pijnpomp geplaatst worden
Deze techniek kan
gebruikt worden voor ingrepen thv. hand en vooram
Regionale anesthesie voor ingrepen aan het been
De zenuwen die het been
bezenuwen worden in de lies opgespoord met een zenuwstimulator. Deze techniek
kan gebruikt worden voor verdoving na ingrepen van de knie. Men zal dan ook
een pijnpomp installeren na de ingreep
Ofwel wordt alleen deze
techniek uitgevoerd, ofwel, zoals na een totale knieprothese, wordt deze techniek
uitgevoerd in combinatie met een ischiadicusblock, waarbij men een zenuw opspoort
in de bil.
Het
popliteaal blok
Bepaalde ingrepen aan de
voorvoet (correcties ter hoogte van de tenen) kunnen gebeuren met een popliteaal
block. De zenuwen die de voet bezenuwen worden in de kniekuil opgespoord met een
zenuwstimulator
Het
enkelblok
Bepaalde ingrepen aan de
voorvoet (correcties ter hoogte van de tenen) kunnen gebeuren met een
enkelblock. De zenuwen, die de voet bezenuwen, worden ter hoogte van de voet
geinfiltreerd met lokaal anesthetica.
De
spinale verdoving
Deze verdoving brengt men
aan in de operatiezaal. Men zal u vragen om rechtop te gaan zitten. Na
ontsmetting van de huid vraagt men u de rug te krommen. Men verdooft de huid en
brengt dan verschillende naalden ter plaatse. Dit is niet pijnlijk maar kan een
onaangenaam drukkend gevoel geven in de rug. Soms kunnen elektrische schokjes
gevoeld worden tot in de benen. Het is belangrijk dat u niet plots beweegt
tijdens het uitvoeren van deze techniek, die ongeveer 10 à 15 minuten zal in
beslag nemen. In sommige gevallen kan men u voorstellen om in de nabijheid van
de zenuwen een buisje achter te laten. Langs dit buisje kunnen we dan de
volgende dagen verdovingsproducten toedienen. Wanneer u wenst kan men in de
operatiezaal een licht slaapmiddel toedienen, waardoor u wat slaapt en zich
vooral comfortabel voelt. Zoals elke techniek kan ook bij deze techniek een
aantal complicaties voorkomen: bloeddrukval, infectie, zenuwschade,
urineretentie, toxiciteit lokaal anesthetica, bloed in de katheter, epidurale
bloeduitstorting, allergie, verlamming …
De
epidurale verdoving
Deze verdoving brengt men
aan in de operatiezaal. Men zal u vragen om rechtop te gaan zitten. Na
ontsmetting van de huid vraagt men u de rug te krommen. Men verdooft de huid en
brengt dan verschillende naalden ter plaatse. Dit is niet pijnlijk maar kan een
onaangenaam drukkend gevoel geven in de rug. Soms kunnen elektrische schokjes
gevoeld worden tot in de benen. Het is belangrijk dat u niet plots beweegt
tijdens het uitvoeren van deze techniek, die ongeveer 10 à 15 minuten zal in
beslag nemen. In sommige gevallen kan men u voorstellen om in de nabijheid van
de zenuwen een buisje achter te laten. Langs dit buisje kunnen we dan de
volgende dagen verdovingsproducten toedienen. Wanneer u wenst kan men in de
operatiezaal een licht slaapmiddel toedienen, waardoor u wat slaapt en zich
vooral comfortabel voelt. Zoals elke techniek kan ook bij deze techniek een
aantal complicaties voorkomen: bloeddrukval, infectie, zenuwschade,
urineretentie, toxiciteit lokaal anesthetica, bloed in de katheter, epidurale
bloeduitstorting, allergie, verlamming …