In het verleden heeft het Vlaams Patiëntenplatform vzw heel wat bemerkingen en vragen ontvangen over de werking van CARA, het Centrum voor Rijgeschiktheid en voertuigAanpassing. Het Vlaams Patiëntenplatform vzw is in gesprek gegaan met CARA om een aantal knelpunten aan te kaarten. Aan de hand van de gestelde vragen verduidelijken wij ook een aantal misverstanden.

Privacy Met betrekking tot medische gegevens
Verplicht gebruik van de CARA-auto bij jaarlijkse controle
Lange Wachttijden
Administratieve rompslomp
De communicatie over de weigering van een rijgeschiktheidsattest door CARA
Bevoegdheid van behandelende artsen

Privacy Met betrekking tot medische gegevens

CARA benadrukt dat het personeel van het centrum, waarbij de praktische tests worden afgelegd, geen rij-instructeurs zijn maar aanpasdeskundigen. Deze aanpasdeskundigen zijn allen paramedici (kinesitherapeuten, ergotherapeuten, …) waarvoor het medisch beroepsgeheim geldt. Administratieve personeelsleden van CARA die in aanraking komen met medische gegevens hebben een akte moeten ondertekenen waardoor zij gebonden zijn om de privacy van de kandidaten te respecteren.

Indien de kandidaat  na de praktische rijtest bij CARA lessen moet volgen bij een erkende rijschool, dan krijgen de rij-instructeurs van de gekozen rijschool geen medische gegevens over de kandidaat. Zij krijgen enkel relevante informatie over de praktijktest die bij CARA heeft plaatsgevonden. Zo zal bijvoorbeeld worden meegedeeld dat de kandidaat de neiging heeft om naar links af te wijken bij het besturen van het voertuig. Er zal echter niets worden meegedeeld over de medische toestand van de kandidaat.
Top

Verplicht gebruik van de CARA-auto bij jaarlijkse controle

Een aanpassing aan de auto is een dure aangelegenheid. Ondanks het feit dat je wagen aangepast werd aan je beperking, is het niet toegelaten om de jaarlijkse controles bij CARA af te leggen met je eigen wagen. Deze controleritten moeten worden afgelegd met een wagen van CARA, die niet steeds aangepast is aan jouw beperking.

Het gaat hier om een pure verzekeringskwestie[1], aldus CARA. Bij de wagens van CARA heeft de rechterpassagier, de aanpasdeskundige van CARA, een eigen besturingspaneel. Met dit besturingspaneel kan de aanpasdeskundige ingrijpen wanneer je tijdens een rijgeschiktheidsattest een onveilig manoeuvre maakt. Bij een ongeval met een CARA-auto komt de verzekering van CARA tussen. De aanpasdeskundige van CARA kan immers via het besturingspaneel ingrijpen en is aansprakelijk. 

CARA probeert de auto’s voor de controles zo standaard mogelijk te houden (zonder al te veel  aanpassingen). Dit om te voorkomen dat de kandidaat slechts rijgeschikt zou zijn voor één type wagen.
Top

Lange Wachttijden

Indien je een afspraak wil maken voor een medisch onderzoek bij CARA, moet je er rekening mee houden dat het enkele maanden kan duren voordat je er terecht kan. Enerzijds zijn er vaak lange wachttijden alvorens de juiste arts of psycholoog beschikbaar is. Anderzijds zijn er voor bepaalde aandoeningen wettelijke termijnen voorzien waarin men niet mag rijden. Na inplanting van een automatische defibrillator geldt bijvoorbeeld een wachttijd minstens 6 maanden. CARA wijst erop dat de lange wachttijden niet steeds nadelig zijn voor de patiënt. Sommige patiënten hebben de neiging om te vroeg naar CARA te komen; dit terwijl ze nog aan het revalideren zijn.

Toch wil het Vlaams Patiëntenplatform vzw ijveren voor het inkorten van de wachttijden, rekening houdend met wettelijke termijnen, omdat de wachttijden deels ook te wijten zijn aan een gebrek aan financiële middelen. Patiënten die plotseling niet meer aan de medische minimumnormen voor een rijbewijs voldoen, verliezen immers voor een relatief lange periode een deel van hun mobiliteit omdat zij maanden moeten wachten voordat zij terug mogen rijden. Deze situatie komt noch de verkeersalertheid, noch het sociale leven van de persoon in kwestie ten goede.

Na een eerste rijtest bij het CARA, kan je doorverwezen worden naar een erkende rijschool voor praktijklessen. CARA beschikt over een aantal aangepaste lesauto’s die de gekozen rijschool kan gebruiken voor de praktijkopleiding.

CARA relativeert de wachttijd voor het gebruik van een aangepaste auto door de gekozen rijschool en merkt op dat het Belgische systeem uniek is in het gratis ter beschikking stellen van de lesauto’s. In andere Europese landen moet je betalen om de aangepaste auto’s voor de rijschool te huren en hebben ze proportioneel minder auto’s ter beschikking dan in België.

TIP: Probeer via de rijschool te regelen dat je na je laatste praktijkles direct de tweede rijtest kan afleggen bij CARA. Na je laatste rijles, moet je rijschool de aangepaste auto terug aan CARA bezorgen.  Mogelijk kan je dan met de rijschool meerijden naar het CARA-secretariaat en vervolgens de uiteindelijke praktijkproef bij CARA doen. Zo voorkom je een te groot tijdsverloop tussen de laatste praktijkles van de rijschool en de uiteindelijke rijtest bij CARA om het rijgeschiktheidsattest te bekomen. Als kandidaat heb je  immers niet de mogelijkheid om buiten de officiële rijlessen te oefenen en je rijvaardigheid gaat er na de rijlessen niet op vooruit met het verstrijken van de tijd. Indien je met de rijschool kan meerijden naar het CARA-secretariaat, informeer je best vooraf of en hoe dit zal worden aangerekend.
Top

 Administratieve rompslomp

Wanneer de beperkte geldigheid van je rijgeschiktheidsattest afloopt, moet je je voor een nieuwe controle bij het CARA aanmelden. Sommige personen met een chronische ziekte moeten iedere keer opnieuw (jaarlijks, tweejaarlijks, …) hun medische historiek bezorgen. Dit brengt met zich mee dat zij telkens weer de volledige historiek van hun ziekte moeten verzamelen, dokters consulteren en consultaties betalen.

CARA verwijst naar de wettelijke verplichting voor het invullen van de medische formulieren. Ongeacht het feit of een chronische aandoening een stabiel verloop kent, dient CARA over volledige en recente medische informatie te beschikken die aangeleverd wordt door een of meerdere artsen. Het staat de artsen wel vrij om sommige vragen te beantwoorden met ‘status quo vorig jaar’. CARA kan dan de nodige informatie raadplegen in de dossiers van vorige controles.

De rijgeschiktheidsevaluaties bij CARA zijn gratis. Maar bij het vervallen van je rijbewijs moet je ook een medisch onderzoek ondergaan, 2 pasfoto’s meenemen en gemiddeld 11 euro betalen voor een nieuw rijbewijs. Deze kosten lopen op, zeker als je ze ieder jaar opnieuw maakt.

In oktober vroeg senator Pol Van Den Driessche aan de federale regering om deze “pestbelasting” voor chronisch zieken bij de verlenging van hun rijbewijs volledig af te schaffen. Staatssecretaris voor Mobiliteit Etienne Schouppe liet in een reactie reeds weten dat hij de retributie voor het afleveren van een in de tijd beperkt rijbewijs zal doen verdwijnen. Het VPP houdt jullie op de hoogte!
Top

De communicatie over de weigering van een rijgeschiktheidsattest door CARA

Indien je een afspraak bij CARA maakt, kan je eerst onderworpen worden aan een medisch en psychologisch onderzoek. Op basis van dit onderzoek kan de arts van CARA beslissen om je medisch rijgeschikt te verklaren. Daarnaast word je altijd onderworpen aan een praktijktest bij CARA en mogelijk ook aan rijlessen bij een erkende rijschool. Na de eventuele rijlessen zal de arts vervolgens beslissen over de rijgeschiktheid, enerzijds op basis van de verslagen van de aanpasdeskundige van CARA en anderzijds op basis van de verslagen van de rijschool of de kandidaat al dan niet rijgeschikt kan worden verklaard.

Indien het antwoord negatief is, krijgt de kandidaat een brief toegestuurd waarin staat dat hij niet rijgeschikt is ‘omwille van medische redenen’. Deze standaard uitdrukking is dus gebaseerd op de negatieve verslagen van de praktische proef bij CARA of de rijlessen bij de rijschool. De uitdrukking ‘omwille van medische redenen’ slaat dus niet louter op het medische of psychologische onderzoek maar ook op de praktische proeven.
Top

Bevoegdheid van behandelende artsen

Artsen en specialisten (neurologen, psychiaters, cardiologen,…) zijn vaak in de mogelijkheid om zelf een rijgeschiktheidsattest af te leveren. Voor patiënten betekent dit heel wat tijds- en energiebesparing.  Nochtans zijn er heel wat artsen en specialisten die hier weigerachtig tegenover staan. Enerzijds omdat ze vrezen aansprakelijk gesteld te worden als er toch iets voorvalt, anderzijds omdat ze menen dat het de vertrouwensband met de patiënt schaadt om een rijgeschiktheidsattest te weigeren. Zij zullen dan ook sneller naar CARA doorverwijzen. Indien zij menen niet te kunnen oordelen of iemand rijgeschikt is, moet je altijd naar CARA doorverwezen worden.

CARA doet omtrent deze problematiek zowel op eigen initiatief als op vraag van artsen aan sensibilisering (onder andere via vormingen) over het toekennen van een rijgeschiktheidsattest. CARA merkt wel op dat steeds meer specialisten een rijgeschiktheidsattest durven afleveren, terwijl huisartsen dit over het algemeen zeer weinig doen.
Top

Bron: Geplaatst met schriftelijke goedkeuring van het VPP. Voor meer informatie kan je terecht bij het VPP, contactpersoon Roel Heijlen (roel(dot)heijlen(at)vlaamspatientenplatform(dot)be of 016/23 05 26) of bij CARA: cara(at)bivv(dot)be of 02/244 15 52.(12/2008)