Er is een grote keus aan medicijnen tegen hoofdpijn. Medicijnen
zijn echter geen wondermiddelen. Ze werken niet bij iedereen en ze kunnen bijwerkingen
geven. Elke vorm van hoofdpijn vergt een andere aanpak. Daarbij reageert ieder
mens anders op medicijnen. Het effect van een medicijn kan ook nog eens per
aanval verschillen.
Daarom is het verstandig om een medicijn een aantal keren te proberen om te
kijken of het werkt en of het geen vervelende bijwerkingen heeft. Het is belangrijk
dat u zelf de balans tussen werking en bijwerkingen in de gaten houdt.
De werking van een geneesmiddel wordt bepaald door de
werkzame stof die erin zit. Vaak zijn er meerdere middelen met dezelfde werkzame
stof. Deze middelen variëren soms in prijs, soms in samenstelling, maar
nooit in werkzaamheid.
Als u medicijnen die vrij verkrijgbaar zijn, zoals paracetamol
of ibuprofen, al geprobeerd hebt tegen de migraine dan is het misschien zinnig
om eens een triptan te proberen. Triptanen zijn speciaal gemaakt tegen migraineaanvallen
(en sommigen ook tegen clusterhoofdpijn).
Er zijn verschillende soorten op de markt, die onderling ook weer verschillen
in toedieningsvorm:
Imigran® (sumatriptan)
Maxalt® (rizatriptan)
Naramig® (naratriptan)
Zomig® (zomitriptan)
Almogran® (almotriptan)
Relpax® (eletriptan)
Fromirex® (frovatriptan) vanaf 5 april 2004 verkrijgbaar
Imigran® is er als injectie, als zetpil, als pil
en als neusspray. Ook is er de Imigran Ftab® , die extra snel werkt, ook
als je misselijk bent.
De injectie en neusspray (beide Imigran®) werken sneller dan de tabletvorm.
Maxalt® en Zomig® zijn er als smelttablet, handig als je geen water
in de buurt hebt. Maar in tegenstelling tot wat men vaak denkt, duurt het ietsje
langer voordat ze werken.
-De triptanen werken alleen bij migraine en clusterhoofdpijn. Bij andere vormen
van hoofdpijn zijn ze niet werkzaam.
-Deze middelen helpen niet voor de aura, verder zijn ze in alle andere stadia
van de aanval werkzaam. Ze kunnen beter niet tijdens de aura worden ingenomen
omdat ze dan al gedeeltelijk uitgewerkt zijn wanneer de hoofdpijn begint.
-Bij éénderde van de mensen is het triptan al uitgewerkt voordat
de hoofdpijnaanval voorbij is. Als de hoofdpijn weer erger wordt, kunt u een
tweede dosis nemen.
-Wanneer de oorspronkelijke hoeveelheid de hoofdpijn helemaal niets vermindert,
is het meestal niet zinvol een tweede dosis te nemen.
-Zolang u het maximale aantal doses per dag niet overschrijdt, kan het medisch
gezien geen kwaad om tijdens een aanvalsperiode meerdere dagen achtereen triptanen
te gebruiken. In verband met het ontstaan van chronisch dagelijkse hoofdpijn
is het echter niet verstandig om dit regelmatig meer dan twee à drie
dagen per week te doen.
Medicijnen bij spierspanningshoofdpijn
Er is een grote keus aan vrij verkrijgbare pijnstillers,
die echter weinig in werking verschillen. Wel kan bij een bepaalde patiënt
het ene middel beter werken dan het andere. Medicijnen met slechts één
werkzame stof hebben de voorkeur boven de middelen met meerdere werkzame stoffen.
U kunt hiernaar vragen bij uw huisarts of apotheek.
Bij veelvuldig gebruik kunnen alle pijnstillers medicatie
afhankelijke hoofdpijn veroorzaken. Houdt daarom de dosering goed in de gaten
en neem nooit meer dan de maximale dosis per 24 uur.
Zorg ook dat u altijd een aantal medicijnvrije dagen per week inlast. Als u
een aantal weken achter elkaar bovenstaande medicijnen slikt, kunt u hoofdpijn
krijgen van de medicijnen. Zelfs van een ‘onschuldige’ paracetamol.
Behandeling van chronisch dagelijkse
hoofdpijn
Bij ongeveer een kwart van de patiënten met chronisch
dagelijkse hoofdpijn wordt de hoofdpijn veroorzaakt door het veelvuldig gebruik
van pijnstillers en andere middelen tegen hoofdpijn. De enige oplossing is dan
om, in overleg met uw arts, rigoureus te stoppen met alle geneesmiddelen tegen
hoofdpijn. Daarbij krijgt u te maken met ontwenningsverschijnselen:
-Twee tot tien dagen na het stoppen met medicijnen kunt u last krijgen van
een toename van de hoofdpijn, depressieve gevoelens, lusteloosheid, misselijkheid
en slaapstoornissen.
-Na tien tot veertien dagen vindt een geleidelijke verbetering plaats, hoewel
deze met ups en downs gepaard kan gaan.
-Als u na ongeveer drie maanden nog een vorm van hoofdpijn heeft, moet uw
arts opnieuw bekijken om welke vorm van hoofdpijn het gaat en welke behandeling
geschikt is.
Tijdens de ontwenningsperiode kunnen medicijnen tegen misselijkheid en depressies
worden voorgeschreven. Bezoek uw arts tijdens deze ontwenningsfase iedere
week, eventueel aangevuld met tussentijds telefonisch overleg.
Wanneer u onvoldoende vocht kan innemen door misselijkheid of langdurig braken,
wanneer de hoofdpijn wordt veroorzaakt door een combinatie van verschillende
geneesmiddelen of wanneer een eerdere poging tot stoppen is mislukt, kan opname
in het ziekenhuis zinvol zijn.
Bij het merendeel van de patiënten wordt de chronisch
dagelijkse hoofdpijn niet veroorzaakt door het gebruik van medicijnen. In
dat geval is het belangrijk te achterhalen of het niet een symptoom is van
een aandoening. Ook na een ongeval, trauma of whiplash kunnen mensen chronisch
dagelijkse hoofdpijn hebben ontwikkeld. Vaak wordt dan gebruik gemaakt van
pijnstillers. Deze mogen echter niet te vaak worden gebruikt in verband met
het risico op medicatie afhankelijke hoofdpijn. Ook het dragen van een verkeerde
bril of geen bril dragen terwijl deze wel nodig is, kan leiden tot dagelijkse
hoofdpijn. In deze gevallen is het belangrijk de oorzaak van het probleem
aan te pakken. In veel gevallen is er geen enkele oorzaak aan te wijzen en
is het erg moeilijk om de chronisch dagelijkse hoofdpijn te behandelen.
Medicijnen bij clusterhoofdpijn
Medicijnen bij een aanval
1. 100% zuurstof
2. Sumatriptan injectie
Uw arts maakt bij de behandeling gebruik van een stappenplan.
Hij zal beginnen met stap 1. Wanneer na verloop van tijd blijkt dat deze behandeling
niet voldoende is, zal hij pas overstappen op de volgende stap. Start meteen
bij aanvang van een clusterperiode met een aanvalsvoorkomende behandeling.
Wat zuurstof betreft: de gebruikelijke zuurstoftanks
zijn groot en onhandig, zodat ze eigenlijk alleen thuis gebruikt kunnen worden.
Er zijn echter ook kleinere tanks verkrijgbaar die gemakkelijker mee te nemen
zijn op vakantie of naar het werk.
Bijzonderheden
Omdat de aanvallen van clusterhoofdpijn snel opkomen en betrekkelijk kort duren
(tot ongeveer 3 uren) is het niet zinvol om een tablet te gebruiken. De werking
daarvan treedt te laat in. De injectie heeft de voorkeur.
Vanwege de maximumdosering van 12 mg per 24 uur kunt u maximaal 2 aanvallen
per dag behandelen met sumatriptan.
Medicijnen bij een aanval van clusterhoofdpijn
(Geangin®, Isoptin®, Verapamil)
Verapamil is het effectiefste medicijn ter voorkoming van aanvallen van clusterhoofdpijn.
(Camcolit®, Lithiumcarbonaat, Priadel®)
Prednison neemt slechts een zeer geringe plaats in bij de behandeling van clusterhoofdpijn.
Medicijnen bij aangezichtspijn
(Carbamazepine, Carbymal®, Tegretol®)
Werking
De werking is onbekend. Het wordt meestal voorgeschreven bij epilepsie maar
is ook zeer effectief bij het remmen van de spontane prikkeloverdracht bij trigeminus
neuralgie. De behandeling bestaat bij voorkeur uit Carbamazepine.
Medicijn bij typische aangezichtspijn
(Amitriptyline, Sarotex®, Tryptizol®)
(Neurontin®)
Medicijnen bij atypische aangezichtspijn
Allereerst moet naar de oorzaak van de atypische aangezichtspijn gezocht worden.
Indien mogelijk moet deze worden verholpen. Indien de oorzaak niet wordt gevonden,
of niet geheel kan worden verholpen, zal men proberen de pijn zelf aan te pakken.
De behandeling met medicijnen bestaat uit de volgende middelen: