Pijnbegrippen
Wat is pijn?
pijn is een onplezierige,sensorische en emotionele ervaring die gepaardgaat
met feitelijke of mogelijke weefselbeschadiging of die beschreven wordt in termen
van een beschadiging ( IASP 1979) pijn is dus een ervaring van de ganse persoon
en veel meer dan louter lichamelijke ongemakken; pijn is een multidimentioneel
verschijnsel datzorg voor gans de mens vereist en dus vraagt om totale zorg
Hoe kunnen we pijn meten?
pijn is een subjectief, complex, polymorf, multifactorieel en multidimensioneel
fenomeen dat geen enkele objectieve meting echt kan kwantificeren. Het bestaan
van pijn erkennen is al heel belangrijk maar de evaluatie ervan is een essentiele
en onontbeerlijke stap voor een doeltreffende therapeutische verzorging van
een pijnpatient De evaluatie van een resistente pijn moet beantwoorden aan drie
essentiele vragen om de meest doeltreffende therapeutische strategie te bepalen:
1/ van welk type is de pijn 2/ wat is het mechanisme dat de pijn veroorzaakt
3/ wat is de intensiteit van de pijn Men gebruikt hulpmiddelen, de zogenaamde
" schalen" die hetzij een zelfevaluatie mogelijk maken, hetzij een
multidimensionele meting waarbij een onderscheid gemaakt wordt tussen verschillende
evaluatieniveaus Deze evaluatieschalen moeten voldoende eenvoudig zijn, niet
hinderlijk en gemakkelijk reproduceerbaar om een dagelijks of zelf meerdaags
gebruikvoor iedereen mogelijk te maken De intensiteit vanuit een zelfevaluatie
door de patient gebeurt het best door middel van de wereldwijd verspreide hantering
van de visueel analoge schaal. Deze schaal heeft het voordeel eenvoudig te zijn,
snel in tevullen, waardoor herhaalde metingen mogelijk worden die interessant
zijn om de reactie op een analgetische behandeling te bestudereb eb bij te sturen
Kan men alle pijn behandelen?
Nog steeds meer dan 50% van de patienten met kankerpijn worden onderbehandeld.
De medische technologie is echter zo ver gevorderd om de meeste van de pijnproblemen
adequaat op te vangen Slechts bij een deel van hen is de pijnbestrijding ook
werkelijk adequaat De pijn totaal onderdrukken is een irrealistisch objectief:
echter wel een betere controle op pijn is zinvol Deskundige pijnbestrijding
leidt tot meer efficientie en aldus ook tot een betere kwaliteit van zorg.
Kunnen pasgeborenen pijn
voelen?
Babys en jonge kinderen kunnen niet vertellen of zij pijn hebben. Daarom moeten
verpleegkundigen en artsen een oordeel vormen doorgedragsobservatie en metingen
van lichamelijke veranderingen De vaststelling dat a term of premature pasgeborenen
in staat zijn ompijnte voelen wordt momenteel door iedereen erkend en aanvaard,
alhoewel er nogeen controverse bestaat in verband met de notie van bewust lijden
bij defoetus en de vroege prematuur Dat neonaten pijn kunnen ervaren is pas
recent wereldwijd geaccepteerd. De misvatting dat zuigelingen pijnminder goed
of zelfs niet voelen,onderhouden en rapporteren werd door een aantal onderzoekers
ter discussie gesteld Men heeft echter vastgesteld dat de pijnperceptie van
zuigelingen niet afhankelijk is van de mate van myelinisatie en dat pijnbanen
al voor de geboorte worden gevormd. Onderzoek heeft aangetoond dat neonaten
en zuigelingen een geheugen hebben voor pijn
Wat is psychosomatische
revalidatie?
Een patient met chronische pijn is verstrikt geraakt in een kluwen van problemen
op sociaal, emotioneel en cognitief vlak. Hij is sociaal geïsoleerd, voelt
zich depressief en angstig, en kan zich niet goed concentreren. Het ligt voor
de hand om in eerste instantie te onderzoeken hoe de lichamelijke oorzaak van
pijn kan opgelost worden. dit is echter niet steeds gemakkelijk, en soms is
dits onmogelijk. Personen met chronische pijn hoeven echter niet passief af
te wachten op een medische ontdekking. Het passief afwachten kan er zelfs voor
zorgen dat de patiënt nog meer geïsoleerd geraakt, nog depressiever
en angstiger wordt. Daarenboven zal zijn lichamelijke conditie achteruitgaan.
Allesbehalve dus een ideale situatie voor elke behandeling. Bij een psychosomatische
revalidatie zal getracht worden om de patient op het sociale en emotionele vlak
te helpen. Hoe kan de patient terug een kwaliteitsvol leven krijgen? In een
psychosomatische revalidatie zal getracht worden om via psychologische en psychiatrische
technieken de patient te revalideren op sociaal en emotioneel vlak. Er wordt
ondezocht welke psychologische factoren ervoor zorgen dat patienten in een neerwaartse
spiraal terecht gekomen zijn, en vervolgens zal samen met de patient gezocht
worden naar aanvaardbare en realistische oplossingenen. De rol van de patient
is hierbij anders dan bij een arts. De patient moet zelf actief meewerken aan
zijn revalidatie. Hij moet daarom gemotiveerd zijn. De hulpverlener kan dan
vanuit zijn expertise de patient coachen in het revalidatieproces.
Is chronische pijn in België
een vaak voorkomend probleem?
Er is een groot misverstand bij veel mensen. Er zou "organische" of
echte pijn bestaan: er kan duidelijke schade in het lichaam vastgesteld worden.
Daartegenover zou er ook "psychogene" pijn bestaan. Daarmee bedoelt
men dat er geen schade in het lichaam kan gevonden worden, en dat dus de oorzaak
psychisch is. Dit is een misverstand. De realiteit is veel complexer. Wetenschappelijk
onderzoek ondersteunt beide vormen van pijn niet.
Wetenschappelijke verenigingen zijn het erover eens dat pijn een subjectieve
ervaring is. Sowieso is het dus een psychologische ervaring. Alle pijn is dus
tot op zekere hoogte psychologisch, en wordt dus beïnvloed door psychologische
factoren. Het tegendeel is vreemd, en zou de wenkbrauwen moeten doen fronsen.
Kan een psyholoog mij helpen
in de behandeling van mijn pijn?
Een psycholoog kan helpen om mensen te leren leven met pijn. Woorden die gemakkelijk
in de mond genomen worden, maar zeer moeilijk te realiseren zijn. Soms zal de
psycholoog zich richten op de behandeling van de pijn. Dit kan bijvoorbeeld
gebeuren aan de hand van het leren van ontspanningsoefeningen of aandachtsafleidingsoefeningen.
Vaak zal de psycholoog zich richten op hoe de patient emotioneel en sociaal
functioneert. Dan zal getracht worden de dramatische impact van pijn op het
leven van de patient te milderen of aanvaardbaar te maken. Uiteraard zal de
psycholoog kijken welke psychosociale factoren zowel in het verleden als in
het heden een rol kunnen gespeeld hebben. Dit kan variëren van patiënt
tot patiënt. De psycholoog heeft een hele waaier aan technieken die de
patiënt kan helpen om het leven dragelijker te maken. De psycholoog mag
zeker niet de andere aspecten van pijnbehandeling uit het oog verliezen. Daarom
is hij vaak lid van een mutlidisciplinair team