Vaak gestelde pijnvragen

Heeft pijn nut?
Ja, pijn is een noodzakelijk signaal dat voor het lichaam om aan te geven dat er iets niet goed gaat. Eenmaal de als de oorzaak van de pijn gekend is, hoeft ze echter niet noodzakelijk voort te duren. De tolerantiegrens voor pijn verschilt van persoon tot persoon en iedereen moet zelf kunnen beslissen tot waar de pijn mag gan. Niemand hoeft pijn te blijven lijden.

Is pijn altijd van lichamelijke aard?
Pijn is voornamelijk subjectief. Elk individu ervaart ze verschillend, afhankelijk van zijn vorige ervaringen, zijn ervaringen als kind, reeds doorgemaakte pijnen, de manier waarop men ze aanvaard heeft… Er bestaan louter fysieke pijnen, zenuwpijnen, morele pijnen. Er is echter een gemeenschappelijk punt: het doet pijn en dat is wat telt.

Kan men alle pijn verzachten?
Niet alle pijn, maar wel bijna. Kankerpijnen die tot de allerzwaarste behoren, kunnen efficiënt worden verzacht. Sommige chronische of acute pijnen uit het dagelijkse leven, zoals reuma -of onstekingspijnen, zijn minder gemakkelijk op te lossen met pijnstillende behandelingen. Sommige vormen van hoofdpijn verdwijnen ook niet door alleen maar geneesmiddelen in te nemen.

Is psychologische pijn geen echte pijn?
Pijn is aanwezig vanaf het moment dat iemand een onaangenaam gevoel gewaarwordt dat hem doet lijden. Er is altijd een reden, zelfs als niet helemaal duidelijk is dewelke. De oorzaken van pijn kunnen van psychologische aard zijn, maar de pijn is er niet minder echt om.

Wat is acute pijn?
Dat is pijn die zich opeens voordoet en die van voorbijgaande aard is. Ze ontstaat onverwacht, om een al dan niet gekende reden en verdwijnt definitief als ze op de juiste manier verzorgd wordt. Men kan ofwel de oorzaak ofwel het gevolg aanpakken.

Wat is chronische pijn?
Als pijn aanhoudt, zich regelmatig voordoet, gewoon wordt, dan spreekt men van “chronische pijn”. Ze verbergt dikwijls een onderliggend ziekte van fysieke of morele aard.

Waarom blijft pijn duren?
Pijn onderhoudt zichzelf door de transmissie –en de regulatiemechanismen te beïnvloeden. Daardoor houdt het gevoel van pijn langer aan en verandert de aard ervan geleidelijk. Aldus leidt de ene pijn tot de andere. De duur is ook afhankelijk van psychologische en sociale factoren. Daarom maakt men bijvoorbeeld onderscheidt tussen een chronische pijn en een acute pijn die aanhoudt.

Ik heb pijn, maar hoeveel?
Dit is moeilijk precies te definiëren, omdat iedereen pijn anders ervaart. Nochtans is het nuttig om in te schatten hoe intens de pijn is, al was het maar om de doeltreffendheid van een behandeling te beoordelen. Gezondheidswerkers gebruiken daarvoor verschillende schalen waarop de patiënt kunnen aanduiden hoeveel pijn hij voelt: zwak, matig, intens, zeer intens…

Kan men pijn voorkomen?
Veel kleine of grote dagelijkse pijnen kunnen worden vermeden door goede levensgewoonten. Voeding, lichaamsbeweging, slaap, rust zijn gemakkelijk toe te passen preventieve tips.

Wat is een pijnstiller met perifere werking?
De werking van perifere pijnstillers bestaat erin om het pijnsignaal te onderdrukken alvorens het naar de hersenen overgebracht wordt. Deze geneesmidden verhinderen de productie van pijnhormonen (prostaglandines) die ons lichaam automatisch aanmaakt op de plaats waar het aangevallen wordt.
De meest courante perifere pijnstillers zijn acetylsalicylzuur, ibuprofen, naproxen en paracetamol. Dit soort pijnstillers wordt gewoonlijk vrij verkocht bij de apotheker.

Wat is een pijnstiller met centrale werking?
De centrale pijnstillers werken door de hersenen af te sluiten voor de “pijnprikkel”. Deze wordt dus niet meer ontvangen en de pijn wordt bijgevolg niet gevoeld.
In tegenstelling tot perifere pijnstillers, die werken op de plaats van het letsel, blokkeren de centrale pijnstillers de waarneming van de pijn, door het mechanisme in de hersenen dat de “pijnprikkels” moet ontcijferen te blokkeren.
De bekendste centrale pijnstillers zijn morfine, codeïne en de andere opiumderivaten.

Wat verstaat men onder nevenwerkingen?
De zogenaamde nevenwerkingen zijn de ongewenste reacties die een geneesmiddel uitlokt, dus andere reacties dan die gene die nagestreefde worden. Indien het gewenste effect de onderdrukking van pijn is, zal elk andere uitwerking van de pijnstiller als nevenwerking beschouwd worden. De meeste van deze nevenwerkingen zijn goedaardig; maar in zeldzamere gevallen kunnen ze problematisch zijn.

Mag men pijnstillers nemen als men astma heeft?
Sommige pijnstillers (acetylsalicylzuur, naproxen, ibuprofen) kunnen een vorm van pseudo-allergische astma met zich meebrengen. Hun gebruik wordt dus afgeraden aan gevoelige personen. Raadpleeg in geval van twijfel uw arts, of vraag raad aan uw apotheker.

Mag men pijnstillers nemen als men zwanger is?
Probeer de inname van alle geneesmiddelen tijdens de zwangerschap zoveel mogelijk te vermijden. Als een pijstiller toch nodig is, beperk u dan tot een kleine dosis paracetamol. Houd u aan de regels die een gezonde levenswijze u oplegt, doe een beroep op acupunctuur, fytotherapie of kinesitherapie. Als de pijn blijft duren, raadpleegt u best een arts.

Welke pijnstiller mag men aan kinderen geven?
De inname van acetylsalicylzuur wordt afgeraden bij kinderen, vanwege de kans op het syndroom van Reye. Dit is een zeldzame, maar zeer ernstige nevenwerking van acetylsalicylzuur die vooral voorkomt bij kinderen en adolescenten die acetylsalicylzuur innamen tijdens een virale infectie (zoals waterpokken of griep). Er bestaan pijnstillers op basis van ibuprofen en paracetamol die speciaal geschikt zijn voor kinderen.

Zijn er mensen die gevoeliger zijn voor pijn dan anderen?
Neen! Pijn wordt door iedereen met hetzelfde letsel op dezelfde manier gevoeld. Het is de manier om uiting te geven aan het gevoel, de manier van overbrenging, de ervaring met pijn die van persoon tot persoon verschilt. Zo bestaat het gevaar dat een intense pijn onderschat wordt bij een persoon die weinig communiceert (bejaarde of kind) en dat pijn overschat wordt bij een andere patiënt die spraakzaam, angstig, bang of onrustig is.

Wat is een symptomatische behandeling?
Een symptomatische behandeling heeft tot doel de symptomen te bestrijden, bijvoorbeeld koorts (koortswerende behandeling), pijn (pijnstillende behandeling) of hoest (anti-hoestbehandeling). In de dagelijkse omgangstaal noemt men dit “een kalmerend middel”. Maar dit type behandeling heeft meestal weinig of geen invloed op de evolutie van de aandoening die kan blijven bestaan of genezen (spontaan of door de verdedigingsmechanismen van het organisme).

Wat is een etiologische behandeling?
Een etiologische of oorzakelijke behandeling pakt de oorsprong van het probleem aan. Bijvoorbeeld, in het geval van een bacteriële keelontsteking zal een antibioticum de kiemen die de infectie veroorzaken doden. Een antibioticum heeft daarentegen geen rechtstreeks resultaat op de symptomen (koorts, pijn,…).
In de praktijk wordt een symptomatische behandeling regelmatig samen gebruikt met de etiologische behandeling.

Wat zijn de 3 pijnniveaus?
De Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) heeft 3 niveaus vastgelegd die overeenstemmen met een bepaald intensiteit van pijn. Dankzij deze indeling kan men voor elk niveau de meest aangewezen pijnstiller kiezen.

	Niveau I: zwakke tot matige pijn Type pijnstiller: perifere enkelvoudige pijnstillers.
	Niveau II: matige tot intense pijn Type pijnstiller: perifere enkelvoudige pijnstillers samen met een pijnstiller met centrale werking.
	Niveau III: intense tot zeer intense pijn Type pijnstiller: centrale, sterk verdovende pijnstillers, eventueel samen met niet-steroïde ontstekingsremmers, corticoïden of antidepressiva.

29/06/08 Pab