De relatie tussen stress, depressie en pijn lijkt op het eerste zicht een vrij logische relatie te zijn.
In werkelijkheid gaat om een zeer complexe relatie. En alhoewel er in de geneeskunde al heel wat onderzoek is gedaan, blijven er toch nog heel wat vragen openstaan.

Wat is een Depressie ?

Het is een definitie die maar al te vaak te pas en te onpas wordt gehanteerd. Er bestaat dus nogal wat onenigheid en onduidelijkheid over.

Waar we wel zeker van zijn is dat depressie:

Een van de meest voorkomende aandoeningen is. Uit studies blijkt dat 1 op 5 mensen lijden aan een depressie, dat is dus overduidelijk een gigantisch aantal. Ook blijkt dat de ziekte een belangrijke doodsoorzaak is. 15% van de sterfgevallen worden ermee geassocieerd. Dan denken wij vooral aan zelfdoding.
Depressie heeft ook een belangrijke negatieve impact op maatschappij. Door studies gedaan bij het RIZIV weten wij dat het maatschappelijk de 4de meest belastende aandoening is, en de wereldgezondheidsorganisatie vreest dat door de prestatiedruk van vandaag tegen 2020 het de 2de meest belastende aandoening zal zijn. Kanker zou dan op de 1ste plaats staan. Mensen, zelfs kinderen zullen op steeds jongere leeftijd met depressie geconfronteerd worden.
Depressie is dus niet te verwaarlozen.

Welke zijn de Kenmerken van Depressie ...

Al hebben wij geen exacte definitie van een depressie. Heel in het algemeen zegt men dat stemmingsstoornissen gedurende minstens 2 weken (of meer) aanwezigheid zijn.
Het is duidelijk een weinig specifieke diagnose !
Wat men tot nu toe niet kan is duidelijke 'biologische' afwijkingen meten of vaststellen.
Het is dus voornamelijk een klinische diagnose. Hierdoor weten wij dat heelveel van de depressies niet gediagnosticeerd worden en vaak dus ook niet behandeld worden.

De Fysieke symptomen van depressie.

Depressie gaat bijna ook altijd gepaard met fysieke klachten, zoals
vermoeidheid, extreme vermoeidheid.
Maar op de 2de plaats ook met Pijn, 60% van de patiënten rapporteert pijn in de gewrichten, in de ledematen (armen en benen). Pijn die vrij plots optreed, die voorheen nooit opgetreden is en die niet afhankelijk is van activiteiten of belasting. Ook niet van weersomstandigheden, vochtigheid, koude, maar die eigenlijk constant zeurend aanwezig is.
Ook Rugpijn wordt vaak vernoemd. Dan zijn er ook nog de abdominale pijnklachten, zoals buikpijn, maagpijn en het onwel gevoelen in de buik. Ook plots ontstane hoofdpijn wordt vaak vernoemd.
Wat is nu de interactie tussen die pijn en de depressie? Welk is het antwoord op de vraag, wat is er nu eerst de pijn of de depressie? Over deze vraag buigt de wetenschap zich al jaren. Gaat een depressie oorspronkelijk ontstaan en dan aanleiding geven tot pijnklachten en kan langdurige pijn aanleiding geven tot een depressie? We weten dat dit in beide richtingen kan. Men is er vrijwel van overtuigd dat depressie pijn kan geven zonder dat er echt een anatomische oorzaak is.
Vb. bij iemand die klaagt over pijn in zijn gewrichten is er zeker niet altijd overdreven slijtage of artrose vast te stellen. Dus stellen wij vast dat depressie deze pijn kan veroorzaakt hebben.
Maar dus omgekeerd kunnen langdurige pijnklachten ook een depressie uitlokken.

Wat is er hieromtrent geweten ?

In de medische literatuur van de laatste 20 jaar zijn er méér dan 70 artikels hieromtrent verschenen. De bevindingen gaan echter in alle windrichtingen. Er is geen duidelijk patroon.
En als we onder de voorgaande titel kunnen lezen dat er een duidelijke interactie is, dat depressie pijn uitlokt en pijn een depressie kan opleveren dan vinden wij dat toch niet zo duidelijk terug in de studies. Enkel 46 van de 70 artikels tonen een correlatie tussen pijnklachten en depressie aan, de rest zegt er is helemaal geen correlatie of er is maar een correlatie in een richting.

Anderzijds zien we dat deze associatie aanwezig is in alle onderzochte populaties

· In de Algemene bevolking (men gaat gewoon mensen thuis opbellen en hen alzo bevragen over depressie en pijnklachten), ziet men dat er duidelijke correlatie bestaat.
· Gaat men studies verrichten bij Huisartsen-praktijken dan ziet men diezelfde correlatie.
· En doet men dat bij Specialisten, zowel bij algemene specialisten als bij specialisten in Pijncentra dan ziet men ook die zelfde correlatie optreden.

Er is duidelijk geen echt verschil te merken bij de bevindingen van huisartsen en de bevindingen in de pijncentra.

Oorzaak voor deze associatie ?

Nog steeds niet aangetoond! Er zijn een aantal theoretische mogelijkheden: iemand die langdurige
Fysieke pijn heeft 'secundair' een depressie ontwikkeld.
Langdurig lijden verzwakt immers de weerstand van de patiënt. Het immuun stelsel wordt immers verzwakt door de langdurige pijnklachten.
Zo wordt de patiënt veel gevoeliger voor virale en bacteriële infecties. En wordt ook veel gevoeliger aan het optreden van depressie. Dat heeft dan niets te maken met stemmingsstoornissen, maar is puur fysiologisch, puur anatomisch.
Pijn gaat ook invloed hebben op het uitvoeren van steeds minder activiteiten.
Men geraakt ook steeds meer sociaal - familiaal geïsoleerd, wat dan weer een negatieve gedachtegang kan opstarten. Dit doordat er voor heel wat pijnpatiënten nog maar weinig toekomstperspectief is (kan ik nog ooit werken, kan ik nog met mijn familie op vakantie?).
De pijnpatiënt kan omwille van de pijn nog moeilijk iets plannen.

· Depressie veroorzaakt of vergemakkelijkt het optreden (ontstaan) van pijnklachten.
· Depressieve aandoening kan het optreden van pijnklachten uitlokken.
· Depressie kan reeds aanwezige (lichte) pijn in belangrijke mate verergeren.

Er zijn misschien wel Factoren die het risico op pijn én op depressie vergroten zoals:
· Genetische kenmerken?
· (vroegere) omgevingsfactoren? (een vroeger ongeval of ziekte) kan later terug pijn en mogelijks een depressie ontwikkelen. Dat wordt ook wel het pijngeheugen genoemd. Een voorbeeld: bij het opvolgen van vroeggeborenen stelt men vast dat zij als prematuren zeer veelvuldig zonder verdoving werden geprikt (men ging er tot kort vanuit dat zij geen pijnbeleving hadden), wel men stelt nu vast dat zij als volwassen mensen veel meer pijnklachten of depressieve klachten hebben dan hun leeftijdsgenoten zonder die vroege pijnervaring.

Specifieke Associatie Oorzaak?

Mechanistische oorzaak ... U moet weten dat uw zenuwstelsel gebruikmaakt van chemische stoffen om van de ene zenuw
naar de andere zenuw signalen over te brengen.
Twee van deze chemische stoffen zijn wel zeer belangrijk en dat zijn Serotonine en Noradrenaline.

Oorzaak Associatie ? Mechanistische Oorzaak

· Serotonine en Noradrenaline
zijn de stoffen die het voorgaande verhaal mogelijk maken.

Misschien hebt u al eens een bijsluiter van een medicament voor de behandeling van een depressie gelezen, dan zie je deze stoffen daarop vermeld staan.
Het Serotonine is de chemische stof die bij algemene werking van de hersenen betrokken is.
Men is er ook al langer van overtuigd dat te weinig Serotonine oorzaak is in het tot stand komen van een depressie. Al de nieuwe antidepressieve middelen werken dan ook allemaal op die Serotonine. Met deze medicamenten gaat men dus het serotoninepeil in de hersenen verhogen.
· Het mag dan ook niet verwonderlijk genoemd worden, als wanneer er storingen zijn in het serotonine we niet alleen depressieve stoornissen krijgen, maar dat heel het hierboven beschreven systeem gestoord word. Het gevolg hiervan is dan dat wij veel gevoeliger zullen zijn aan pijn. Een tekort aan Serotonine in het lichaam kan dus duidelijk een pijnuitlokker zijn.
Deze hypothese hanteert men om de correlatie tussen pijn en depressie aan te tonen.
Bij Noradrenaline is het allemaal minder duidelijk.
· Veranderingen die optreden in de neurologische systemen die betrokken zijn in het optreden van pijn én depressie, kunnen beide klachten veroorzaken ...
· Als erbij een depressie en tekort aan chemische stoffen zoals serotonine gevonden wordt dan is er duidelijk een anatomische fysiologische oorzaak.

Diagnose

· Kunnen wij bij iemand die pijn heeft en die depressief voorkomt, kunnen wij daarvan zeggen hier was er een depressie of is die depressie het gevolg van de pijn. Gezien deze situatie; het frequent gelijktijdig voorkomen van pijn en depressie, dient met deze associatie rekening gehouden te worden !
Wij moeten bij elke chronische pijnpatiënt rekening houden dat er een eventuele depressieve factor aanwezig is. Het kan voor het succes van een behandeling een groot verschil maken.

· Op dit ogenblik kunnen wij nog geen goede diagnose stellen. Als u naar een Psychiater gaat dan zal die u vaak een aantal vragen voorleggen om op te sporen of u al dan niet een depressie hebt. Een voorbeeld: de DSM-IV is zo een vragenlijst. Van de 42 vragen is er echter geen enkele die naar pijn vraagt. Vanuit het standpunt van een psychiater wordt pijn blijkbaar niet in overweging genomen als een mogelijke oorzaak van depressie. Een andere veel gebruikte vragenlijst is de Beck Depression Inventory. Die wordt minder door psychiaters gebruikt maar meer door psychologen. Maar ook daar is er geen enkel spoor van pijnbeschrijving te bespeuren om pijn als mogelijke factor te weerhouden.

· Bij het stellen van een diagnose met de huidige diagnosemiddelen wordt het verband tussen pijn en depressie zeer stiefmoederlijk behandeld. Men stelt dan ook vaak voor om de depressie??? te behandelen en er wordt dan aan toegevoegd ... en dan zal dat met die pijn ook wel in orde komen. Dat is natuurlijk nogal een gevaarlijk voorstel.
Dat is wat men noemt de Dualistische benadering. Of, laat ons elk symptoomke apart behandelen en het globaal geheel zal dan wel beteren.

Afzonderlijk behandelen moet misschien herzien worden in een meer holistische visie ...

De Behandeling.

Hierbij kunnen wij het onderscheid maken tussen:
· Farmacotherapie, dus medicamenteuze behandeling.
· Niet-farmacologische behandelingen, dus de andere ondersteunende behandelingen.

Als wij een chronische patiënt behandelen moeten wij steeds open staan voor mogelijke depressieve symptomen. We kunnen er niet zomaar vanuit gaan dat wanneer we de pijn goed behandelen de mogelijk aanwezige depressie ook wel zal verdwijnen.

· Therapie moet gericht zijn om beide symptomen in ernst te verminderen ! Dat doen we ondermeer ook door gebruik te maken van geneesmiddelen die op beide symptomen kunnen inwerken.

· Goede keuze van geneesmiddelen is dus noodzakelijk. We gaan meer en meer bij de pijnbestrijding weg van de klassieke pijnstillers. Het percentage pijnpatiënten dat enkel nog met pure pijnstillers behandeld wordt dat verminderd enorm. We gaan meer en meer medicamenten inschakelen die op verschillende manieren werken om alle symptomen te kunnen aanpakken.

· Dus medicamenten met meervoudig werkingsmechanisme, waaronder dus ook antidepressiva. En dat is op het ogenblik nog altijd een hekel punt. Omdat wanneer mensen bij hun arts gaan omwille van hun pijnprobleem, thuiskomen met een voorschrift voor een antidepressivum geeft dat vaak aanleiding tot verontwaardiging of zelfs tot woede. Want eigenlijk gingen ze bij hun arts om iets aan die pijn te doen en niet om versleten te worden voor een depressievelling. Dan is het dus nodig de patiënt duidelijk te maken, dat die antidepressiva zeer goed inwerkt op de chemische stoffen die mee aan basis van de pijn liggen.

Interacties tussen emoties en pijn

We moeten dus ook op andere emoties inwerken.

· Anticiperende emotie
· Angst, stress, verdriet
· Concurrente emotie
· Moedeloosheid, verdriet
· Consequente emotie
· Angst (voor herval)

Deze emoties over het hoofd zien kan alleen maar nadelig zijn voor de patiënt. Bij het opstarten van een behandeling is het absoluut noodzakelijk te zien of bvb er geen uitgesproken angstfactor aanwezig is. Angst voor het onbekende, angst voor de toekomst of gaat het eerder om een groot verdriet of is er sprake van een rouwproces. Of is er misschien duidelijk moedeloosheid in het spel.
Het is dan ook van zeer groot belang om voor de behandeling te starten een goed totaal beeld van de patiënt neer te zetten. In dat totaalbeeld zit dus ook de psychologische invloed op pijn.

Psychologische invloed op pijn

· Psychologische factoren hebben een uitgebreid effect op de perceptie van pijn
· Fundamentele mechanismen
· Medical shopping
· Respons op behandeling
· Familiale context
· Genezing
· Ontwikkeling van chronische invaliditeit

Psychologische factoren hebben ook een invloed op de respons, op de behandeling

· Verwachting door de patiënt
· Niet-specifieke (placebo) responsen op R/
· Therapietrouw
· Opnemen van eigen verantwoordelijkheid voor de behandeling van de klachten

Heelveel pijnpatiënten gaan snel ontmoedigd geraken door de behandeling, omdat ze op vrij korte termijn een positief effect verwachten. Maar als we eerlijk zijn weten wij als behandelaar dat veel van die behandelingen een lange tijd nodig hebben vooraleer er een effect te zien is. We moeten daarbij ook duidelijk maken dat dit soort van behandeling een zeer grote therapietrouw vereisen. Het moet dan ook duidelijk gemaakt worden aan de patiënt dat ook al voelt de patiënt zich beter de medicamenten zoals voorgeschreven moeten ingenomen worden. Zelfs nog geruime tijd na het verdwijnen van de klachten. Dus moet er ook duidelijkheid zijn over de eigen verantwoordelijkheid van de patiënt. Pijnbestrijding is niet iets passief. De dokter kan het pijnprobleem niet alleen oplossen.

Moeilijkheden ...

De psychologische impact op pijnklachten brengt bepaalde problemen met zich mee:

· Moeilijk vast te stellen (problematische diagnose)
· Mate van succesvolle pijnbestrijding
· Impact op het dagelijks leven
· Vermoedelijk toekomstig verloop. Het is helemaal koffiedik kijken in het toekomstige pijnverloop van een patiënt. Zoals reeds gezegd brengen zowel depressie als pijn psychologische problemen met zich mee. Heel wat factoren hierrond zijn zeer moeilijk in kaart te brengen met als gevolg dat er ook moeilijk een behandeling is op te stellen.

Als er dan toch een behandeling wordt opgestart zullen de volgende 4 pijlers er zeker moet in ondergebracht zijn.

Belangrijkste psychologische symptomen

· Angst, Om naar buiten te komen, angst om te bewegen, angst om sociale activiteiten op te nemen.
· Er zijn de Depressieve gevoelens.
· Woede en vijandigheid. Waarom kan ik niet meer wat ik voorheen wel kon? Als je deze woede en angst als patiënt voelt, wees daar dan niet beschaamd over en bespreek dat dan met je arts.
· Pijn-gedrag, kan er in bestaan veel te doen om de pijn te verdringen (te vergeten), anderen zullen volledig stilvallen. Vertel deze gevoelens aan je arts, ook als deze er niet om vraagt, het is nodig om een zo volledig mogelijk beeld te vormen. Dan pas kan men gaan behandelen.

Farmacologische behandelingen

'Oudere' antidepressiva

Tricyclische Antidepressiva (TCA) Dat zijn de oudere medicamenten zoals de xxxx, de xxxx en andere, deze medicamenten worden al meer dan 50 jaar gebruikt. Maar die nog altijd veel gebruikt worden in de pijnbestrijding omdat ze op veel verschillende manieren werken.
· 10 jaar terug overwoog men om met het voorschrijven van deze generatie medicamenten te stoppen omdat ze werken op serotonine op noradrenaline op hystamine ze hebben zelfs een effect als morfine. Maar vandaag willen we nu net op Serotonine en Noradrenaline werken omdat die nu precies een positief effect hebben op pijn alsook op depressie.
U moet dus niet denken, wanneer een arts u bvb xxxxxx heeft voorgeschreven hij hiermee uw pijnprobleem ontkent en er vanuit gaat dat u een depressie heeft. Neen, hij wil dan precies door u dit medicament te geven bij u de Serotoninespiegels en de
Noradrenalinespiegels omhoog brengen. Anderzijds hebben deze medicamenten slechts
een gering effect op een depressie. Ze werken dan weer wel zeer goed en zelfs betere dan de nieuwere producten bij slaapstoornissen omwille van hun sedatiefeffect (zoals 3,4,5 pinten bier zouden doen), en werken dus veel beter dan de echte slaapmiddelen doordat ze het golvend slaappatroon versterken. Het blijft dus een normaal slaappatroon maar dan dieper.

Er zijn helaas ook wel neveneffecten zoals:
· Droge mond
· Obstipatie
· Blaasretentie
Maar door de dosis zo laag mogelijk te houden is het nog best te doen.

'Nieuwere' antidepressiva

· De xxxxx , xxxxx en alle nakomers hebben wat het pijnbestrijdingseffect het nadeel dat ze selectief inwerken op ofwel Serotonine of op Noradrenaline en verminderen daardoor de pijn ook minder.
· Vertonen een sterk anti-depressief effect
· Hebben duidelijk minder pijnstillend effect

We zien dan ook steeds meer dat men een depressie behandeld met de nieuwere middelen en tegelijkertijd de pijn aanpakt met de oudere generatie medicamenten omdat we op de verschil-lende werkingsmechanismen willen ingrijpen.
Hiermee is zeker niet gezegd dat deze nieuwe generatie medicamenten helemaal geen effect op de pijn zouden hebben. Een aantal kan wel een goed effect hebben op problemen met het centrale zenuwstelsel zoals, letsels na een hersenbloeding of bij MS-patiënten en Parkinson-patiënten

Ondertussen is er op de Amerikaanse markt xxxx verschenen. Een heel nieuw antidepressivum dat zowel goed inwerkt op zowel de Pijn als de Depressie. Maar misschien toch nog niet te vroeg juichen, want zelf heb ik in mijn ervaring met de pijncentra vele middelen zien komen maar ook weer zien verdwijnen
· Toch ook wel veel neveneffecten (xxxxx zou dan weer leverproblemen kunnen geven)
· Gewichtstoename (vochtretentie)
· Coördinatie-stoornissen
· Soms een stimulerend, soms een sederend effect
Een andere categorie van antidepressiva zijn de Neuroleptica. Janssen Farmaceutica is in de ontwikkeling hiervan de pionier geweest. Een van de belangrijkste producten hierin is xxxx, waaruit tochwel heel die generatie van Neuroleptica is ontstaan.
Neuroleptica worden in de psychiatrie vooral gebruikt voor behandeling van psychose waardoor ze soms een negatieve klank hebben gekregen. Mensen denken nog vaak, wanneer ze een neurolepticum voorgeschreven krijgen dat er dan wel iets zeer ernstig met hen aan de hand is. Dat er dan wel een zware psychiatrische aandoening is. Dat is niet waar. Neuroleptica kunnen in zeer lage dosis een zeer uitgesproken pijnstillend effect hebben.
· Neuroleptica zijn dan soms ook aangewezen.
· Primair gebruik bij psychose
· Echter ook sedatief effect en pijnstillend

Enkel onder strikt medisch toezicht !! Om metabolische stoornissen, zoals bvb een licht verhoogde suikerspiegel te kunnen onder controle houden.

· Gebruik van kalmeringsmiddelen én slaapmiddelen zijn afgeraden ! Omdat ze helemaal geen oplossing brengen aan het pijnprobleem.
· Verslavend na kort gebruik !

Andere behandelingen.

Om te eindigen toch ook iets over de niet medicamenteuze behandeling want die zijn minstens even belangrijk. Artsen zijn vaak heel vlug in het voorschrijven van een pilletje om een probleem op te lossen, dit terwijl er zeker andere manieren zijn om vaak een minstens evengoed resultaat te bereiken.
Alleen medicatie geven zonder ook andere ondersteunende therapieën op te starten is eigenlijk een groot risico inbouwen op het falen van de behandeling.

Welke zijn dan de ondersteunende therapieën?
· Psychotherapie, in het kader van pijn, verhoogt de weerstand van de patiënt.
· Coping-mechanismen. Je kan leren omgaan met de pijn die er is. De aanwezige pijn een plaats in je leven geven zodat je mogelijks terug aan activiteiten kunt doen.
· Zelfhypnose, relaxatie, wat zeker niet is dat je op hoofd moet gaan staan. Als de pijn van musculaire oorsprong is en gepaard gaat met stress of depressie dan kan relaxatie je klachten soms zeer sterk verminderen.
· Gedragstherapie. Sommige mensen hollen zichzelf voorbij. Karakters kunnen we (helaas) niet veranderen maar we kunnen wel leren om het anders te doen, wat het wat rustiger aan te doen.
· 'gulden middenmaat' aanhouden en minder de extremen op te zoeken. Niet 24 uur per dag actief willen zijn of in het andere uiterste om dagenlang te blijven liggen. We kunnen deze mensen zachtjesaan wat bijsturen.
· Activatie/Reëducatie. Toch proberen ondanks de pijn binnen de pijngrenzen de pijnpatiënt meer te mobiliseren. Dit kan door Kinesitherapie, maar dan wel opletten dat het zeer zachtjes opgebouwd wordt, met kleine vooruitgang tevreden te zijn en alzo toch de mobilisatie van patiënt te vergroten.
· Levenshygiëne. Strikt dag- en nacht-ritme. Een vast stabiel levensritme is noodzakelijk (op tijd in bed op tijd eruit) desnoods met medicatie als ondersteuning.

Een patiënt op één gouden manier behandelen is dus duidelijk nog niet mogelijk. Als arts moeten wij voor elke pijnpatiënt een goede mix van medicatie en andere ondersteuning samenstellen. We proberen de patiënt wat te reactiveren, hem wat levenshygiëne bij te brengen maar hem ook een goede relaxatie techniek aan te leren.
En denk erom arts en patiënt hebben elk hun deel in te brengen.

Dokter Guy Hans was ook graag bereid om op vragen van de aanwezigen een antwoord te geven.

Wat is het verschil tussen een Psychiater en een Neuroloog?

Neurologen zijn de artsen die zich bezig houden met neurologische aandoeningen zoal MS, Parkinson, Epilepsie en dergelijke. Neurologen gaan zich niet bezig houden met Psychische aandoeningen.
Een Psychiater gaat zich bezig houden met symptomen zoals Depressie, Angst Woede en dergelijke
m.a.w. een Neuroloog is bezig met het lichaam, de Psychiater is bezig met de psyche.
Er is duidelijk een groot verschil tussen de 2 disciplines.

Wie stelt de Diagnose van Depressie?

Daar er tot het stellen van deze diagnose geen grote onderzoeken nodig zijn kan eigenlijk elke dokter de diagnose stellen.
Al moet gezegd worden dat een Psychiater natuurlijk meer mogelijkheden heeft tot het vlug herkennen van een depressie.

Welk is het belang van Spierontspanners?

Als we het hebben over Pijn, Stress en Depressie dan zijn spierontspanners minder van toepassing U moet zich realiseren dat de meeste van de spierontspanners behoren tot de familie waartoe ook Valium behoort ze zijn eerder sedatief. xxxx dat toch ook tot dezelfde familie behoort is daarentegen wel meer spierontspannend. Maar hoe dan ook, zou ik bij optredende krampen eerder relaxatietechnieken voorstellen dan naar sufmakende spierontspanners te grijpen.

Kan angst pijn versterken?

Dat kan zeker. Angst die langdurig aanwezig is gaat door het vrijkomen van chemische stoffen uw weerstand verzwakken en aldus uw pijn versterken. Het is dus hier nodig om ook het angstprobleem via gespecialiseerde hulp aan te pakken.

Kunnen alleen Pijnpatiënten een Depressie krijgen?

Neen natuurlijk niet. Maar vandaag hebben we hier nu eenmaal over de link pijn-depressie gesproken. De oorzaken van depressie zijn eindeloos. Elke medische aandoening kan met een Depressie gepaard gaan of ertoe leiden. Ook bij de patiëntenpopulatie van suikerzieken, Parkinson, Epilepsie wordt er een hoog percentage aan Depressie gevonden. Maar men hoeft van de andere kant ook weer niet ziek te zijn om in een Depressie te geraken. Ook belasting op het werk, belasting in uw relatie of sociale omgeving kunnen een Depressie uitlokken.

Hoe kunnen wij onze pijngrens verhogen?

Dat is zeer individueel. Evenwichtige voeding verhoogt de weerstand, daardoor zal de pijngrens ook verhogen.

Wat met Psychische pijn?

15 jaar terug nog zei men van psychische pijn dat is pure psychiatrie, hier moet men niet de pijn behandelen maar hier moet men psychiatrisch behandelen. Wat vandaag zeker niet meer zo gezien wordt. Als ik het daarstraks had over de relatie pijn en depressie, dan heb ik duidelijk ook door de link tussen die 2 te leggen al aangegeven dat elke fysieke pijn, of het nu Botpijn is of Zenuwpijn of Spierpijn is ze gevolgen hebben op het psychische functioneren. Daarom, en ik herhaal, pak altijd de fysieke pijn aan, maar draag ook steeds zorg voor het psychisch welzijn van de patiënt.
De term psychische pijn wordt verondersteld voortdurend aanwezig te zijn, maar zonder dat als een negatieve stempel op de patiënt te drukken.

Hoe lokt een Depressie pijn uit?

Als iemand een depressie heeft, gaat de algemene weerstand verminderen en gaat pijn die reeds aanwezig was, maar nog niet als hinderlijk werd ervaren, zich veel duidelijk (pijnlijker) manifesteren. Depressie gaat dus meestal gepaard met spierspanning. Als deze spierspanning gedurende langere tijd aanwezig blijft dan kan dit zeker leiden tot ernstige pijnklachten. We weten dat mensen met een depressie hun spieren dusdanig gaan opspannen dat ze onbewust anders beginnen te stappen, woordoor er op termijn een extra overbelasting ontstaat in hun heup, rug of knie met weer pijn tot gevolg.
Ook gaan mensen met een depressie vaak minder mobiel worden, voor langere tijd in hun bed blijven, waardoor er dan mogelijks botontkalking ontstaat, als deze mensen op een bepaald moment terug actief worden kan het zijn dat ze een beetje door hun botten zakken met ook weer pijn tot gevolg.

Na dat de voorzitter dokter Guy Hans had bedankt, dankte deze nog met de volgende woorden.
Eerlijk waar, net zoals pijn en depressie in beide richtingen gaat, denk ik dat we ook beiden evenveel aan deze samenkomst hebben gehad. Ik heb geprobeerd om U iets duidelijk te maken, maar wees er maar zeker van dat ook ik hier vandaag minstens evenveel geleerd heb. Jullie inbreng is van enorm belang voor ons Dokters en hulpverleners. De tijd is denk ik nu wel voorbij dat wij vanuit een ivoren toren dachten alles wel te weten. Ik ben er in alle geval van overtuigd dat wij veel van elkaar kunnen leren.

Ik dank jullie ook voor de uitnodiging, ik ben er met veel plezier op in gegaan.

Bron: Verslag bijeenkomst door de voorzitter Leon Verwimp
Laatste wijziging: 01/11/2011