Pijn en osteopathie. (M. Verelst)
---------------------

Spreker is afkomstig uit Turnhout, studeerde kinesitherapie in Leuven en heeft een praktijk in Geel sinds 1990. Daar hij al snel inzag dat kinesitherapie alleen de problemen niet oplost startte hij een opleiding in de osteopathie in 1990 aan het FICO in Antwerpen. In 1995 behaalde hij zijn diploma van osteopaat voor een internationale jury.

Wat is osteopathie?
--------------------
Het woord "osteopathie" dekt de lading absoluut niet.
Osteopathie bestaat uit "osteo" wat "bot" betekent en "pathie" wat wil zeggen "ziekte" of "aandoening". Dus ziekte van de beenderen. Maar het is meer.
Osteopathie heeft een heel andere visie op de geneeskunde. Het is een holistische benadering van de patiënt: men gaat op zoek naar de oorzaak van het probleem. Het is zeker geen klassieke geneeskunde.

Er zijn verschillende vormen van de zogenaamde alternatieve geneeskunde:
Manueel therapie: is een 2-3 jarige opleiding, ziet de patiënt als een geheel van gewrichten, probeert de translatiebewegingen- mechanica te herstellen.

Chiropraxie: is een 4-5 jarige opleiding, vergelijkbaar met de osteopathie maar terugvallend op de rug, gebruikt andere technieken dan de osteopathie.

Osteopathie: 5 jarige opleiding, zoekt en vindt verbanden tussen het probleem zoals dit door de patiënt ervaren wordt en de klinische bevindingen van de therapeut.

Het lichaam is een geheel van op elkaar afgestemde systemen, die naast elkaar, door elkaar en met elkaar functioneren. Een storing in het ene systeem vraagt om aanpassingen en compensaties in het andere systeem en veroorzaakt storingen in het andere systeem. Daarom moet de totale patiënt bekeken worden en moet men op zoek gaan naar de oorzaak van het probleem. Dit is niet zo eenvoudig omdat de plaats van de pijn niet altijd de plaats van de oorzaak is.

De oorzaken kunnen zijn:
Biomechanisch: wat betreft botten en spieren, gewrichtsbanden, kapsel,skelet met zijn gewrichten, stand, beweging.

Neurologisch: zenuwbanen, aanvoer en afvoer van verschillende prikkels.

Vasculair: bloedvatensysteem, minder doorbloede plaatsen geeft ontstekingen, cruciaal element voor de gezondheid van alle weefsels vb elleboog, achillespees, ...

Visceraal: wat betreft de organen.

Al deze zaken staan in verband met elkaar en functioneren, reageren op elkaar.
Elke blokkade geeft een vermindering van de vascularisatie.

Vb. eten: de geur van eten zijn neurologische prikkels voor de neus, die zorgen ervoor dat er speeksel ontstaat, maag en darmen bereiden zich al voor door de zuurproduktie, er ontstaat een herverdeling van de bloedvoorziening om een vlotte vertering mogelijk te maken.

Vb. platvoet: hierdoor gaat het bekken kantelen, dit veroorzaakt spierspanning die voor neurologische prikkelingen zorgt, wat uiteindelijk kan resulteren in hoofdpijnen.

Alleen de ergste (meest acute) pijn wordt gevoeld. Vb. men heeft tandpijn, maar als men nu per ongeluk zijn vinger tussen de deur steekt zal men alleen die vinger voelen en verdwijnt de tandpijn, als de vinger terug vrij is voelt men de tandpijn opnieuw.

Er zijn verschillende pijnen, naargelang de situatie, moment en verdeling; chronische pijnen lijken zich telkens op een andere plaats te manifesteren, lijken te verspringen.

Wat is pijn?
-------------
Pijn is een storing in sensatie, in wat we voelen. Gestoorde signalen vanuit de hersenen bereiken het lichaam, of juist niet.

Er zijn visuele prikkels die de cortex bereiken
auditieve gehoorzenuw
geur reukzenuw
proprioceptie idee van ruimte
lichaamseigen
tactiel gevoel sensoren in huid, spieren en pezen
We voelen ook druk, drukverschillen, warm, koud..

Pijn is een abnormale sensatie, waargenomen door de sensoren (prikkels) en een soort alarmsignaal.
Dit wordt doorgegeven via zenuwbanen. De reactie kan reflexmatig zijn: vb hand op vuur wordt direct teruggetrokken; of niet reflexmatig, dan ontstaat een cerebraal verwerkingsproces: hand verbrandt.

Pijn is dus cerebraal (zit letterlijk tussen 2 oren) en komt via spinale weg daar terecht maar wordt ook verder verdeeld over het niveau van aankomst.

Vb. 6de halswervel: hieruit vertrekken zenuwen langs de arm tot in de duim en terug die de huid beïnvloeden (dermatoom), de spieren van pols tot elleboog (myotoom) en de longen (viscerotoom). Alles hangt aan mekaar.

Vb. 2de nekwervel: dermatoom is achterzijde van het hoofd, heeft contact met de zenuw die de maag bezenuwt, gaat via het hart en kan hartkloppingen veroorzaken. Een vastzittende 2de wervel kan bij verschillende personen verschillende klachten veroorzaken: hoofdpijn, maagpijn, hartkloppingen, zich niet goed voelen. Men kan dan naar een internist, een cardioloog enz... gaan maar die vinden niets. Voor hen zit het dan tussen de oren of is het stress.
Maar stress alleen veroorzaakt niets! Stress als oorzaak zou bij iedereen hetzelfde zijn. Stress veroorzaakt bij iedereen iets anders: de zwakste plek wordt getroffen. Stress zet iets dat reeds een probleem is dikker in de verf.
Een mens is niet hetzelfde als een opsomming van onderdelen.
Hier kan osteopathie aanvullend werken.

Hoe gaan we te werk in de osteopathie? Welke technieken?
-----------------------------------------------------------
We beginnen met een anamnese: uitgebreide vragen en soms vreemde vragen.
Dan een klinisch onderzoek. De ruggenwervel bepaalt welk gebied problemen heeft.
De therapie bestaat uit manipulaties, correcties via weke delen en van harde delen. Men kan gaan van zeer zachte tot zeer directe manipulaties.
Het resultaat is onmiddellijk controleerbaar.

Pijnlijke bedenkingen.
-----------------------
Pijn... men moet op zoek naar de oorzaak door alle benaderingen na te gaan en de verschillende domeinen naast elkaar te leggen en onderzoekend te corrigeren.
Is chronische pijn een pijn veroorzaakt door een blijvend durend probleem op 1 plaats of is het een opeenvolging van acute pijnen vanuit verschillende zones met eenzelfde eindgevoel?

Wegnemen van pijn is een utopie, indien dit mogelijk was zou geneeskunde niet
meer nodig zijn.
Verminderen van pijn kan wel, samen met medicatie: alle beetjes helpen.
Pijn is energie-verslindend, het bemoeilijkt het herstel. Als men via de osteopathie een paar problemen kan oplossen is er meer energie vrij om te recupereren. Men doorbreekt de vicieuze cirkel van blokkade => pijn => vermoeidheid => stress => compensatie => stoornis => pijn..

Osteopathie is geen wondermiddel. Men moet zijn beperkingen kennen. Het is aanvullend aan de geneeskunde, vb schouderpijnen kunnen veroorzaakt worden door galstenen. Men moet duidelijk uitleg geven aan de patiënt wat kan en wat niet. Men moet de behandeling tijd geven zeker bij chronische pijnen. Maar indien men na een 5-tal behandelingen totaal geen wijziging van symptomen krijgt kan men beter stoppen.
Klassieke geneeskunde behandelt structurele problemen vb maagzweer.
Osteopathie behandelt functionele problemen als gevolg van blokkades, compressie, verminderde doorbloeding.
Contra-indicatie: osteoporose.

Paradoxen van de osteopathie.
------------------------------
Er bestaat in België geen officiële opleiding voor osteopaat. De populariteit wordt beïnvloed door de mutualiteiten: er is maar een gedeeltelijke terugbetaling omdat de behandeling niet altijd serieus genomen wordt.
Osteopaten die hun RIZIV-nummer van kinesitherapeut hebben opgegeven worden welterugbetaald. De prijzen verschillen.
Er bestaan ook specialisaties in de osteopathie: - van de schedel - van de organen.
Maar dit is absurd! een osteopaat beschouwt de mens als geheel, niet als opsomming van schedel en organen.

Om te eindigen:
Wat vind ik als therapeut zo boeiend aan osteopathie?
------------------------------------------------------
We lossen geen problemen of ziekten op maar trachten patiënten, mensen zoals u en ik, die problemen ondervinden te helpen. Het verschil zit hem dus niet zozeer in de technieken, kennis en dergelijke maar wel in de benadering van de patiënt die niet gezien wordt als een probleem maar als een mens met een probleem. In de wachtzaal zit geen pijnlijke rug, maar een persoon met pijnlijke rug.

-------------------------------------------------------------------------------

Vraag: Waarom wordt de osteopathie niet erkend door ziekenfondsen?
Antw.: De officiële verklaring is omdat de osteopathie wel mensen behandelt, maar niet geneest. Maar datzelfde is ook van toepassing op een groot deel van de klassieke geneeskunde.

Vraag: Hoe komen patiënten bij een osteopaat terecht?
Antw.: Soms worden ze doorverwezen via huisarts of specialist.
Vb. psoriasis capitis kan door de osteopaat bij 60% verbeterd worden.

Vraag: Welke osteopaten worden door de mutualiteit erkend?
Antw.: Diegenen met een DO-diploma: die hebben een proefschrift geschreven. De anderen alleen als ze hun RIZIV-nummer inleveren.

Vraag: Hoe dikwijls moet men naar een osteopaat?
Antw.: Indien er geen wijzigingen zijn in de symptomen heeft het geen zin om meer dan 5 maal te behandelen. Behandeling kan 2-wekelijks, maar even goed 6-wekelijks, dat hangt ervan af waar de blokkade zich bevindt.
Vb. 7-de halswervel is cruciaal: alles wat daar boven zit kan spontaan mee verbeteren als het de tijd krijgt, behandeling om de 2 weken.
D4 is de stress-wervel: ontvangt de meeste kracht van alle bewegingen.
Als men die corrigeert heeft het zijn werking naar boven en naar beneden, die laat men best 3 weken rusten.

Vraag: Wat is de gepaste duur van een behandeling?
Antw.: Onderzoeken en behandelen duren in het begin langer: meer dan 1/2 uur.
Als D4 potvast zit moet men langzaam te werk gaan. Sommige patiënten komen regelmatig om een onderhoudsbehandeling, dat kan vlugger.
Vaak zijn het veel kleine problemen die dikwijls terugkomen, afhankelijk van de soort job die men uitoefent.

Vraag: Wat is het verschil tussen een osteopaat en een manueel therapeut?
Antw.: De manueel therapeut kijkt alleen naar translatiebewegingen in de gewrichten, zijn techniek is agressiever.
De osteopaat kijkt verder dan de gewrichten, past de frequentie en de duur aan aan de patiënt, werkt zachter.

Vraag: Hoe kan men de pijnintensiteit meten?
Antw.: Dit is objectief niet mogelijk: pijn is subjectief.
Hiermee moet men voor de behandeling rekening houden: oefeningen zijn nuttig om bepaalde zaken bewust om te buigen, recuperatie moet men inbouwen, soms moeten oefeningen meer gespreid, iedere dag is verschillend.

Vraag: Is een powerplate goed?
Antw.: Het is een commercieel produkt, goed tegen cellulitis.
Is ontstaan uit de vibrax (= strijkijzer van de kinesist in de kliniek).
Het ontspant de spieren bij patiënten met spasticiteit. Het geeft geen krachttoename, geen bottoename en geen gewichtsverlies. Het is vrij intensief en zwaar voor pijnbestrijding, moeilijk in te schatten hoe zwaar. Het kan in een paar seconden de houding veranderen waardoor misschien verkeerd.
Zoals ze gepresenteerd worden in fitness-centra zijn ze te mijden.

Vraag: Wat is het verschil tussen osteopathie en chiropraxie?
Antw.: Chiropraxie manipuleert directer, houdt minder rekening met organen.
Osteopathie gebruikt meer hefbomen. Maar de verschillen beginnen te vervagen.

Vraag: Helpt osteopathie bij Südeck?
Antw.: Dat kan, afhankelijk van de oorzaak van Südeck.

Met onze dank aan Chris